Zet de IEC 60204-1:2018 de IEC 61439 buiten spel?
De lang verwachte harmonisatie van de IEC 60204-1:2018 heeft plaats gevonden op 1 april 2020. De norm is opgenomen in de lijst van normen die geharmoniseerd zijn onder de Machinerichtlijn. Hiermee zal de huidige versie, editie 5, wat betreft harmonisatie komen te vervallen per 2 oktober 2021.
Update juni 2023
Editie 5 is ruim 15 jaar de standaard geweest voor de elektrische veiligheid van machines. Nu met de harmonisatie van editie 6 uit 2018 (in Nederland 2019, vertaald) komt daar een eind aan. Dat daarin wijzigingen zijn opgenomen is vanzelfsprekend. Zijn het veel wijzigingen, ja, daarvoor is het echt noodzakelijk om zelf de norm door te nemen.
Allereerst in dit artikel de koppeling met de IEC 61439 voor het ontwerpen van spannings- en verdeelinrichtingen.
Laagspanningsrichtlijn
De norm is per 1 april geharmoniseerd onder de Machinerichtlijn en zal per 2 oktober 2021 komen te vervallen. Let op want het vermoeden van overeenstemming met de Laagspanningsrichtlijn 2014/35/EU vervalt al per 5 mei 2021. De twee richtlijnen worden vaak in samenhang gebruikt. (Door middel van het gebruik van de IEC 60204-1 wordt ook het vermoeden van overeenstemming met de LSR aangetoond).
De verschillende relaties tussen de Laagspanningsrichtlijn en Machinerichtlijn zijn in de normen als volgt aangegeven:
- IEC 61439-1: Tabel ZZ.1 (Eisen vanuit de Laagspanningsrichtlijn)
- IEC 61439-2: Tabel ZZ.1 (Eisen vanuit de Laagspanningsrichtlijn)
- IEC 60204-1:
- Tabel ZZA.1 Eisen Machinerichtlijn
- Tabel ZZB.1 Eisen Laagspanningsrichtlijn
Richtlijn Elektromagnetische Compatibiliteit
Daarnaast is er ook rekening gehouden met de EMC richtlijn, 2014/30/EU (voortkomend uit het zo min mogelijk afhankelijke zijn van de IEC 61439-1). Er is een extra bijlage aan de norm toegevoegd. Bijlage H, is een informatieve bijlage die ingaat op EMC-aspecten. Hierin wordt aandacht besteed aan de algemene eisen rondom EMC, waaronder het leggen van kabels, op orde zijn van de vereffening (wat weer samenhangt met de aanpassingen in artikel 8), juiste manier van aarding etc.
IEC 61439-1
Een van de belangrijkste wijzigingen is dat er vanuit de commissie is bedoeld om de IEC 61439-1 voor wat betreft belangrijke aspecten op te nemen in de IEC 60204-1. Het doel hiervan is, is dat voor de bouw van een besturingskast alleen de IEC 60204-1 toegepast hoeft te worden. Dit is terug te vinden in onder andere artikel 4.2.2 (gewijzigd) en in 7.10 (nieuw), bepalen van de kortsluitstroom van de verdeelinrichting.
Het bepalen van de kortsluittroomwaarde is hiermee een expliciete eis geworden, waar over het algemeen dit al gedaan wordt. De link naar de IEC 61439-1 zit nog steeds in de norm, er wordt namelijk naar verwezen vanuit het artikel voor de juiste rekenmethode. Daarmee blijft de IEC 61439-1 nog steeds een hele belangrijke.
IEC 61439-1 buiten spel?
Hoewel er nu meer richting de IEC 61439-1 is geschreven, betekent het nog niet dat deze norm niet meer gebruikt hoeft (en kan) worden. Het is de norm die omschrijft ‘hoe’ apparatuur moet worden ingebouwd. De IEC 60204-1 geeft aan ‘wat’ er in gebouwd dient te worden.
Een aardlekautomaat is nu verplicht als beveiligingstoestel voor een contactdoos in de besturingskast.
“Waar de machine of de bijbehorende uitrusting is voorzien van contactdozen voor hulpapparatuur (bijvoorbeeld handgereedschap, beproevingsapparatuur), gelden de volgende bepalingen:
– …… Ketens die contactdozen met een nominale stroom van maximaal 20 A voeden, moeten worden voorzien van een toestel voor aardlekbeveiliging met een nominale aanspreekstroom van ten hoogste 30 mA…..
IEC 60204-1:2018 artikel 15.1 (deels)
Aspecten zoals onder andere de ‘gelijktijdigheidsfactor’ van groepen, temperatuurhuishouding (wordt minimaal behandeld in 11.2.3), bestandheid tegen belasting, kortsluiting, overspanning, zijn zaken die niet direct geregeld worden in de IEC 60204-1.
Bron:
- IEC 60204-1:2018 RL, (Veiligheid van machines – Elektrische uitrusting van machines – Deel 1: Algemene eisen (Redline versie met track changes)); NEN.nl