Kunnen normen de ‘stand der techniek’ bijhouden?

24 November 2018 | De ontwikkeling in de techniek staat niet stil. Fabrikanten van machines kunnen inmiddels complete machineonderdelen printen op 3D-printers. Wie had dat tien jaar geleden gedacht? kleiner. Normen geven de stand van de techniek aan, maar die stand verandert anno 2018 razendsnel. Veiligheid wordt een steeds belangrijker onderdeel binnen onze maatschappij, niet alleen het beschermen van de persoon tegen ongevallen alsook cyberveiligheid. Maar ook het zelflerende effect van kunstmatige intelligentie, heeft een enorme impact. Alles praat met elkaar, de machines in de productie tot de koffieautomaat die zelf aangeeft dat de bonen op zijn en deze laat aanvullen. Kan normalisatie die snelle technologische ontwikkeling bijhouden? Of gaat normalisatie die ontwikkeling afremmen?

Consensus

Interessante vraag, vind ik persoonlijk. Het streven binnen normalisatie is om elke vijf jaar een norm te herzien. Kijkend naar opvolging in technieken, zou dat sneller moeten gaan? En als dat antwoord ja is, kan dat dan wel? Een norm schrijven kost veel tijd, niet het feitelijke schrijven zelf, maar vooral de discussie die ontstaat binnen het comité. Iedereen moet op dezelfde lijn zitten. Wat accepteren we en waar ligt de grens. Door de diversiteit binnen een comité van fabrikanten tot eindgebruikers ontstaat er een degelijke norm die uiteindelijk past bij wat kan en wat moet. Het is een consensus tussen verschillende partijen. Die consensus toont de stand der techniek van dat moment. Daar zit de kracht van normen in. Een algemene acceptatie rondom een stuk techniek en veiligheid.

Feiten?

Door de verandering in technieken zowel conventioneel als binnen veiligheid voldoen normen stomweg niet meer en lopen ze achter de feiten aan. Gelukkig is onder de machinerichtlijn het gebruik niet verplicht, dat maakt dat er altijd ruimte is om af te wijken. Als er betere technieken zijn kunnen die dus worden toegepast.  Door die verandering moet je je afvragen of je het proces van herziening soms moet versnellen. Ik denk dat dat gezien de complexiteit van de ontwikkeling van een norm, niet lukt. ISO 17305, opvolger van de PL en SIL is door de grootte van de groep/complexiteit van het onderwerp en veel verschillende personen waarschijnlijk ook gestrand…

Hoe nu verder?

Dan kun je je afvragen of normen misschien minder detail moeten bevatten, algemener moeten worden. Dan komt de vraag, komt de norm dan weer dicht in de buurt van de kaders van de richtlijn?! Ofwel, heeft een norm dan nog een zeker nut?! Wordt een norm te algemeen dan zal die niet meer worden gebruikt en gaat het werk verloren! Zonde, toch? Wat moet het dan wel worden? Ik heb het antwoord niet, maar misschien moeten we het zoeken in normen die we sneller kunnen updaten. Kortere varianten van normen? Misschien een breder pallet aan normen die specifiek op machines of machineonderdelen ingaan? Normen zijn en blijven een krachtig middel. We zullen snel op zoek moeten gaan om de techniek bij te blijven.

Gepubliceerd in het vakblad: NENIndustrie&Veiligheid, nummer 3, november 2018