Ergonomie

In de machinerichtlijn blijft ergonomie een ondergeschoven onderwerp. In de essentiële veiligheids- en gezondheidseisen is een artikel hiervoor opgenomen, artikel 1.1.6. Dit geeft een beperkte opsommig, mogelijk zegt dat iets over de moeilijke invulling van het onderwerp. De laatste jaren daarentegen krijgt het (gelukkig) een steeds belangrijkere rol.

Human factors, zoals het tegenwoordig ook veel genoemd krijgt een steeds belangrijkere rol binnen het ontwerp van een machine. Human factors en ergonomie, zoals ik als leek er naar kijk, doen ze allebei hetzelfde.

Ergonomie gaat over : ‘wetenschappelijke studie van de mens in relatie tot zijn omgeving’

Ergonomie (Wikipdia)

Werkbaar?

Een product ontwerpen houdt tegenwoordig ook rekening met de persoon die achter een machine moet werken. Onder de machinerichtlijn zijn momenteel veel normen geharmoniseerd die iets zeggen over ergonomie. Dit is een wijd gebied wat onder andere gaat over geluids- en lichtsignalen, over openingen in machines voor toegang maar zeker ook over werkhouding en plaatsing van monitoren tot het zitten en staan. Hiermee is de eis vanuit de richtlijn om een ‘comfortabele en stress-vrije werkplek’ in te richten al een stuk beter behapbaar geworden.

Belang van goed ontwerp

De vraag die terecht gestelds kan worden, gebeurt dat dan ook altijd? Tegenwoordig steeds meer, waar voorheen het belang van productieverhoging is nu ook de houding van een persoon belangrijk. Wanneer een machinebouwer dit niet goed regelt komt het bij de werkgever terecht. En dan is het een stuk lastiger om op te lossen. De consequentie kan dan zijn dat de werkgever de volgende machine ergens anders besteld en mee denkt in de juiste houding.

Fysieke arbeid

Een belangrijk punt waar nog steeds niet altijd oplossingen voor aanwezig zijn, zijn en blijven de zwaardere beroepen (daarbij valt te denken aan zware fysieke arbeid, metselaar, stratenmaker) waarbij niet alles te automatiseren is. Vooral veel beroepen waarbij word gestaan en getild gaan gepaard met hoge fysieke belastingen. Juist die beroepen hebben mogelijk baat bij het gebruik van een exoskelet. Maar in hoeverre kan een fabrikant van de machine een werkgever lichten om gebruik te maken van zo’n skelet? Het toepassen van een skelet als persoonlijke beschermingsmiddel valt onder stap drie, organisatorische maatregelen. Daarom zou de fabrikant dit op moeten nemen in de gebruiksaanwijzing. Maar moet dit dan als als tip, of moet hij het verplicht stellen?

PBM’s

Stel we stellen het verplicht, moeten we dan die skeletten niet gaan aanmerken als persoonlijk beschermingsmiddel. En een persoonlijke beschermingsmiddelen niet zomaar vrijblijvend in de markt te zetten. Daar is namelijk ook een richtlijn voor. Misschien valt het zelfs wel onder de richtlijn medische hulpmiddelen….  Nu wil ik hierbij niet heel zwart-wit denken maar wel aangeven dat de ontwikkeling in gebruik niet niet zomaar even gedaan is. Natuurlijk is volop ruimte om te experimenteren maar op het moment dat het echt ingezet gaat worden als hulpmiddel dan zitten daar wel de eisen aan vast… En natuurlijk de afweging of dat gepaard gaat met kosten en moeite. 

Verschenen in NEN Industrie & Veiligheid, december 2019

Bron:

© 2025 - Alle rechten voorbehouden - d-sc.nl

Website laten maken? SiteToGo.nl