CE: misverstanden #3: Bijlage IV-machine

Rondom CE en CE-markering bestaan veel misverstanden. Door die misverstanden ontstaat er vaak een grijs gebied wat het tuiteindelijk niet makkelijker maakt. In deze reeks van misverstanden lichten we elke keer een veel gehoord misverstand toe. Een bijlage IV-machine moet altijd door een Notified Body worden gekeurd.

Update: juni 2021

Een bijlage IV-machine moet altijd worden gekeurd

Bijlage IV machines, ook wel bekend als ‘gevaarlijke-machines’ zijn een speciale categorie machines. Bijlage IV omvat een lijst met machines die extra aandacht verdienen. Normaal gesproken mag een fabrikant zelfstandig de CE-markering aanbrengen (mits het proces is gevolgd). Dit wordt ook wel ‘conformiteitsverklaring van de leverancier’ genoemd. Een Notified Body of aangemelde instantie is hierbij niet betrokken.

De bijlage IV machines mogen niet zomaar in de handel worden gebracht. Deze lijst bevat machines met een verhoogd risico, zoals bijvoorbeeld een kettingzaag, pers, cirkelzaag. De extra aandacht kan worden bereikt door middel van een controle door een Notified Body. Deze NoBo controleert of de machine conform de Machinerichtlijn is ontworpen en gebouwd. Als de NoBo de machine ‘goedkeurt’ mag hij verhandelt worden.

Overeenstemmingsbeoordeling

De basis voor de overeenstemmingsbeoordeling hiervoor ligt in artikel  12 lid 3 ‘ Procedures voor de overeenstemmingsbeoordeling van machines’

Wanneer de machine in bijlage IV wordt genoemd en de machine overeenkomstig de in artikel 7, lid 2, bedoelde, geharmoniseerde normen is gebouwd, past de fabrikant of diens gemachtigde, op voorwaarde dat de geharmoniseerde normen alle relevante essentiële veiligheids- en gezondheidseisen dekken, een van de volgende procedures toe:

• (a) de in bijlage VIII bedoelde procedure voor overeenstemmingsbeoordeling met interne controle van de productie van machines;
• (b) de in bijlage IX omschreven procedure voor het EG-typeonderzoek, plus de interne controle van de productie van machines bedoeld in punt 3 van bijlage VIII;
• (c) de in bijlage X omschreven procedure voor volledige kwaliteitsborging.

Soorten beoordeling

Vanuit artikel 12 zijn er drie manieren om overeenstemming aan te tonen:

1. Interne controle, zonder keuring door NoBo
2. EG-typeonderzoek, keuring door NoBo
3. Kwaliteitsborging, kwaliteitssysteem gekeurd door NoBo

In twee van de drie beoordelingen (punt 2 en 3)  is een Notified Body noodzakelijk. In het eerste geval (punt 1) mag de fabrikant zelf de CE-markering aanbrengen, voorwaarde hiervoor is wel het volgende: Er moet een specifieke norm zijn voor de machine (C-norm) die alle eisen afdekt waaraan de machine moet voldoen. En de machine moet daarbij aan alle eisen voldoen. De machine moet dus overeenstemming zijn met de C-norm. Als dit middels verificatie kan worden aangetoond mag de fabrikant zonder tussenkomst van een keurenden instantie de CE-markering aanbrengen.

De punten 2 en 3 wordt er altijd een Notified Body ingeschakeld. Punt twee betreft een volledige keuring waarbij de NoBo de complete machine onder de loep neemt. Bij punt drie wordt de machine niet direct zelf gekeurd, maar het kwaliteitssysteem wordt zwaar onder de loep genomen. Dit systeem moet de complete lifecycle waarborgen hoe de machine wordt ontworpen en gebouwd. Zodat de machine in overeenstemming is met de essentiële veiligheids-en gezondheidseisen.

Praktisch?

Bij een bijlage IV- machine hoeft er dus niet altijd gekeurd te worden. Wat echter wel vaak blijkt is dat aan niet alle eisen uit een norm voldaan kan worden, dan is er toch een keuring nodig door een Notified Body. Het verdient wel altijd de aandacht om een mogelijke C-norm te vinden en te kijken of het mogelijk wel een match is.

Let op: Onder de Verordening machines zal de mogelijkheid tot het volgen van een c-norm gaan verdwijnen, daarmee vervalt de optie om zelfstandig bij een ‘gevaarlijke machine’ de CE-markering aan te brengen en is altijd de tussenkomst van een NoBo nodig. (NoBo, ook wel bekend in Nederland als een Conformiteitsbeoordelingsinstantie (CBI)).

Bron

De basis ligt rondom bijlage IV (verordening bijlage I) bij machines ligt in:

• artikel 12.3 (Procedures voor de overeenstemmingsbeoordeling van machines)
• Concept Verordening machines, artikel 21