CE markering machine

Wat is CE? We zien het CE label veel terug op producten, maar ook voor machines is dit merkteken (vaak keurmerk genoemd) in Europa verplicht. Met de CE markering toont de fabrikant van machines aan dat de machine veilig is. Om een machine binnen de Europese Economische Ruimte (EER) te mogen verhandelen is een dergelijk CE keurmerk verplicht. Lees hier alles over de CE markering: over wat het is, waarom het geen keurmerk is, wanneer het nodig en wanneer en hoe u de ce markering aanbrengt. Inclusief stappenplan. 

CE markering is eigenlijk CE markeringsproces

Wanneer we spreken over een CE markering, bedoelen we feitelijk het doorlopen van het gehele ontwerpproces waarbij een fabrikant een veilige machine bouwt. Tijdens het gehele proces vindt er controle plaats op de veiligheidseisen (de Essentiele Veiligheids- en Gezondheidseisen). Met het CE-markeren geeft de fabrikant aan dat hij zijn machine heeft gebouwd in overeenstemming met de veiligheidseisen. Het doel van dit proces is duidelijk: een veilige machine ontwerpen en bouwen. 

CE keurmerk?

De CE markering is in veel gevallen een proces wat door zelfcertificering kan worden aangebracht. In een aantal gevallen (bijlage IV van de machinerichtlijn) moet er een keuring door een Notified Body worden uitgevoerd. Het blijft echter altijd het proces van de fabrikant. CE keur of CE keurmerk bestaat daarmee dan ook niet. Het is een ‘merkteken’ of markering die door de fabrikant zelf wordt aangebracht op de machine. Daarom noemen we het een CE markering.

Keurmerk voor machines op Europese markt

De CE-markering geldt alleen voor machines die op de Europese markt (EER) worden gebracht. Bij deze Europese Economische Ruimte horen alle EU-landen plus Liechtenstein, Noorwegen en IJsland. De markering is dus verplicht voor machines. De fabrikant moet ook een conformiteitsverklaring opstellen, waarin wordt aangegeven dat het product voldoet aan alle van toepassing zijnde Europese richtlijnen. Bovendien is de fabrikant of importeur verplicht aansprakelijkheid te accepteren voor de machine.

Wanneer is CE markering nodig?

Simpel gezegd heeft u voor elke machine die op de Europese markt wordt gebracht een CE markering nodig. Dat geldt ook in onderstaande situaties:

• U fabriceert of assembleert zelf een machine voor verkoop of eigen gebruik
• U modificeert een machine, waardoor het veiligheidsniveau verandert of het door de fabrikant omschreven bedoelde gebruik wijzigt (lees hier meer over het samenstellen van machines en de misverstanden die daarbij bestaan) 
• U verkoopt de machine van een andere fabrikant onder uw eigen naam
• U importeert een machine uit een niet-EER land

Er is wel een uitzondering: machines die vóór 1 januari 1995 in de handel zijn gebracht, hoeven niet aan de Machinerichtlijn te voldoen. Deze machines moeten wel aan de Arbeidsmiddelenrichtlijn 2009/104/EG voldoen (die eisen zijn opgenomen in de Arbowetgeving). Let op: zijn er na 1 januari 1995 functionele aanpassingen aan de machine geweest, dan moet deze alsnog opnieuw aan de CE-markering voldoen.

Hoe bepaalt u of u een machine bouwt? Daarvoor moet u kijken naar de definitie van een machine (Machinerichtlijn 2006/42/EG, artikel 2a, eerste streepje):  Een machine is:

• een samenstel, voorzien van of bestemd om te worden voorzien van een aandrijfsysteem — maar niet op basis van rechtstreeks gebruikte menselijke of dierlijke spier- kracht —, van onderling verbonden onderdelen of componenten waarvan er ten minste één kan bewegen, en die samengevoegd worden voor een bepaalde toepassing;

Zelfstandig de markering aanbrengen

In veel gevallen mag de fabrikant zelfstandig de CE-markering aanbrengen, dit wordt ook wel zelfregulering genoemd. Op het moment dat de fabrikant de markering aanbrengt geeft hij daarmee aan dat de machine aan alle van toepassing zijnde richtlijnen voldoet. Bij machines zijn dit naast de Machinerichtlijn bijna altijd:

• Laagspanningsrichtlijn 2014/35/EU
• Richtlijn Elektro Magnetische Compatibiliteit (EMC) 2004/30EU

Wilt u zeker weten of u zelfstandig de CE markering mag aanbrengen? DSC legt het u graag uit. 

Meerdere ‘keur’merken op één machine

In de praktijk is het mogelijk dat meerdere merktekens op uw machine van toepassing zijn. Naast de machinerichtlijn kan bijvoorbeeld de richtlijn voor drukapparatuur relevant zijn of bijvoorbeeld de verordening gastoestellen. In dat geval moet u voor een CE markering dus meerdere keuringsprocessen doorlopen. 

Basis Machinerichtlijn 

Voor de CE markering van machines is Machinerichtlijn 2006/42/EG opgesteld. Het proces van aantonen van conformiteit wordt hier in de basis in uiteengezet. Dit proces moet leiden tot een onderbouwde CE markering voor een machine. 

Deze machinerichtlijn, artikel 5 lid ,  omschrijft;

In de handel brengen en in bedrijf stellen

De fabrikant of diens gemachtigde moet, alvorens een machine in de handel te brengen en/of in bedrijf te stellen:

1. a) zich ervan vergewissen dat deze machine in overeenstemming is met de toepasselijke, in bijlage I vermelde essentiële veiligheids- en gezondheidseisen;
2. b) zich ervan vergewissen dat het in bijlage VII, afdeling A, bedoelde technisch dossier beschikbaar is;
3. c) inzonderheid de noodzakelijke informatie verstrekken, zoals de gebruiksaanwijzing;
4. d) de procedures ter beoordeling van de overeenstemming uitvoeren, overeenkomstig artikel 12;
5. e) de EG-verklaring van overeenstemming opstellen overeenkomstig bijlage II, deel 1, onder A, en zeker stellen dat deze de machine vergezelt;
6. f) overeenkomstig artikel 16 de CE-markering aanbrengen.

Stappenplan voor de Basis Machinerichtlijn

Om tot een CE markering voor uw machine te komen kunt u globaal de volgende stappen doorlopen. DSC adviseert u hier natuurlijk graag bij. 

• Productclassificatie: vaststellen of het product binnen de Machinerichtlijn en/of een andere CE richtlijn valt.
• Essentiële eisen bepalen en het starten van de Risicobeoordeling: analyseren welke risico’s en essentiële gezondheids- en veiligheidseisen van toepassing zijn voor de machine (vanuit bijlage I van de richtlijn). Dit is een combinatie van het bepalen welke eisen van toepassing zijn en welke risico’s er bij de machine op kunnen treden. Hierin spelen ook de geharmoniseerde normen een belangrijke rol. deze normen kunnen namelijk invulling geven aan veel voorkomende risico’s, technische maatregelen en invulling van de essentiële eisen.

• Conformiteitsprocedure: op basis van de richtlijn (stap 1) moet bepaald worden of de machine zelf gemarkeerd mag of worden of dat er een NoBo (notified body) nodig is.

• Validatie conformiteit: zijn alle eisen en risico’s afdoende ingevuld? Is de machine conform de machinerichtlijn ontworpen en gebouwd? De basis vormt de risicobeoordeling. Hierin dienen de maatregelen onderbouwd te zijn en kunnen daarmee worden geverifieerd. Zijn de gevaren afdoende weggenomen?  

• Technisch Dossier: stel het technisch dossier samen. De voorgaande stappen zorgen voor de benodigde documentatie die dient vastgelegd te worden in het TD. Tekeningen, berekeningen, gebruiksaanwijzing dienen ook deel te maken van het TD. Dit dient 10 jaar bij de fabrikant bewaard te blijven.
• CE markering aanbrengen en verklaring van overeenstemming opstellen: de laatste stap in het proces vormt het aanbrengen van de CE markering en het typeplaatje op de machine en het opstellen van de verklaring van overeenstemming (zie deze link voor een overzicht van goede meerdere soorten verklaringen). Met deze verklaring geeft de fabrikant aan dat hij het proces doorlopen heeft en een veilige machine op de markt brengt. 

Onterechte CE markering is strafbaar

Let op: het onterecht aanbrengen van een CE markering is strafbaar. Het geldt als een economisch delict en wordt onder toezicht gehouden door bijvoorbeeld de inspectie SZW of de Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit. 

DSC helpt u verder

Heeft u advies nodig voor de CE markering op uw machines? DSC staat u bij met advies op maat.